Een gezond gebit is belangrijk voor het welzijn van uw paard. Problemen in de mond kunnen pijn veroorzaken, de eetlust beïnvloeden en zelfs het rijgedrag veranderen. Sommige aandoeningen blijven lange tijd onopgemerkt, terwijl andere plotseling opduiken.
In deze blog zetten we de meest voorkomende tandproblemen op een rij en leggen we uit waar u op moet letten.
1. Letsels in de mond
Letsels in de mond kunnen verschillende oorzaken hebben. Scherpe emailpunten op de kiezen in de bovenkaak kunnen wrijving veroorzaken, wat wondjes in de wangen geeft. Stress kan dit verergeren, omdat verhoogde spanning in de kaken de druk op de wang vergroot. Ook op de tong kunnen letsels ontstaan door scherpe emailpunten van de tanden in de onderkaak.
Daarnaast zijn er nog andere oorzaken. Een te strakke neusriem kan bijvoorbeeld de wang tegen de tweede kies duwen, wat pijnlijke plekken veroorzaakt. Ook het bit kan voor letsels zorgen, meestal ter hoogte van de lagen (de ruimte tussen de snijtanden en kiezen), net voor de eerste kiezen, in de mondhoeken of op de tong.
Parasitaire infecties zijn een andere mogelijke boosdoener. Zo kunnen gasterophilus-larven zich in de tong nestelen en daar graafgangen achterlaten. Regelmatig ontwormen helpt dit te voorkomen.
Soms bijt een paard ook gewoon per ongeluk op zijn tong of wang tijdens het kauwen. Tot slot vinden we bij een routinecontrole soms letsels op onverwachte plaatsen. In bepaalde gevallen kan dit te maken hebben met Cushing. Paarden met deze aandoening genezen doorgaans trager, zeker als de medicatie niet optimaal is afgestemd.
2. Fissuren
Op het kauwvlak van de kiezen zien we vaak fissuren: haarfijne breukjes die in uiteenlopende patronen voorkomen. Momenteel bestaat er geen specifieke behandeling voor deze kleine barstjes; ze worden vooral als een normale bevinding beschouwd.
Toch kan een fissuur in sommige gevallen verzwakken door bacteriële aantasting. Wanneer dit gebeurt, kan een stukje van de kies afbreken door de kauwkrachten tijdens het eten.
3. Slabfacturen
Slabfracturen kunnen verschillende oorzaken hebben. Ze ontstaan vaak vanuit een fissuur, door trauma of door een zwakker punt in de tand. Dat laatste kan het gevolg zijn van een defect in de ontwikkelingsfase van de tand.
De ernst van een slabfractuur hangt af van welke structuren bij de breuk betrokken zijn. Wanneer alleen de buitenste laag (het cement) aangetast is, blijft de impact beperkt. Maar als de breuk tot in het zenuwkanaal reikt, is verdere behandeling nodig om het risico op infectie van het zenuwkanaal en de tandwortel zo laag mogelijk te houden.
4. Aangetaste zenuwkanalen
Ook de zenuwkanalen in de tand kunnen aangetast worden. Dit kan oppervlakkig blijven op het kauwoppervlak – in dat geval spreken we van pitting – maar het probleem kan zich ook dieper in de tand voordoen.
Bij pitting is het belangrijk om de aangetaste zenuwkanalen goed te documenteren en op te volgen. Wanneer de zenuwkanalen dieper openliggen en sondeerbaar zijn, spreken we van open zenuwkanalen. In dat geval is verder onderzoek nodig om de beste behandelingsopties te bepalen. Radiografieën helpen om de tandwortels te beoordelen: zien deze er gezond uit, dan kan een tandsparende behandeling (endodontie, zoals bij mensen) een optie zijn. Zijn er daarentegen afwijkingen zichtbaar aan de wortels, dan is een extractie vaak de beste keuze.
5. Cariës bij paarden
Bij cariës onderscheiden we twee vormen: infundibulaire cariës en perifere cariës.
Infundibulaire cariës treedt op in de infundibula van de kiezen in de bovenkaak. Via een kleine toegangspoort kunnen voedselresten en bacteriën binnendringen, wat leidt tot rotting en aantasting van het infundibulum. De ernst van deze aandoening wordt bepaald door de mate waarin de tandstructuren zijn aangetast. In extreme gevallen kunnen het voorste en achterste infundibulum zelfs samensmelten, wat het risico op tandfracturen verhoogt. Afhankelijk van de graad van cariës kan een behandeling, zoals het uitboren en opvullen van de aangetaste zone, helpen om de stevigheid van de tand te behouden en verdere schade te voorkomen.
Perifere cariës is een veelvoorkomende aandoening waarbij de zachte buitenste laag van de tand (het cement) wordt aangetast. Dit wordt vaak gelinkt aan een zure pH-waarde in voeding, zoals maïskuil, of in drinkwater. Ook hier zijn verschillende gradaties mogelijk. Bij paarden met een uitgebreide vorm van perifere cariës voelen de tanden vaak scherper aan dan normaal.
Letsels, fissuren, slabfracturen, aangetaste zenuwkanalen en cariës kunnen ongemerkt problemen veroorzaken en het welzijn van het paard beïnvloeden. Regelmatige gebitscontroles zijn dan ook essentieel om afwijkingen tijdig op te sporen en, waar mogelijk, gepaste behandelingen in te zetten. Sommige aandoeningen vragen vooral om opvolging, terwijl andere snel ingrijpen vereisen om verdere complicaties te voorkomen.
Een professionele gebitsverzorging is dus geen overbodige luxe, maar een noodzaak voor een optimaal functionerend paardengebit.
Blijf op de hoogte
Ontvangt u graag tips om het gebit van uw paard te verbeteren? Schrijf u dan snel in!
"*" indicates required fields